روش های بچه گیری زنبورعسل
بهترین روش بچه گیری زنبورعسل و آموزش کامل، علمی و کاربردی برای زنبورداران
اگر در زنبورداری کار کرده باشید، حتماً میدانید که بچه گیری یکی از مهمترین بخشهای مدیریت زنبورستان است. بچهگیری درست باعث افزایش تعداد کلنیها، کنترل غریزه بچهدهی طبیعی، جلوگیری از کاهش جمعیت کندوهای قوی، و افزایش تولید عسل میشود.
اما سؤال اصلی این است:
بهترین روش بچهگیری چیست؟
در این مقاله کامل و آموزشی، قصد داریم تمام روشهای مرسوم بچه گیری را بررسی کنیم و در نهایت بهترین روش را برای شرایط مختلف معرفی کنیم.
قبل از هر چیز سلام عرض می کنم خدمت شما عزیزی که داری وقت ارزشمندتو در وبسایت من سپری می کنی, بنده محمد عصمتی نیا هستم اگر با من و مجموعه عصمتی نیا آشنایی نداری همین الان اول اینجا کلیک کن و اول مارو کامل بشناس بعدا برگرد و ادامه این مطلب رو بخون
این مقاله شامل موارد زیر است:
- بچه گیری چیست؟
- چرا بچه گیری مهم است؟
- بهترین زمان بچه گیری
- انواع روشهای بچه گیری
- مقایسه روشها
بچه گیری چیست؟
بچه گیری به معنی تفکیک جمعیت یک کندوی قوی و تشکیل یک کندوی جدید است.
در طبیعت، زنبورها هنگامی که کندو به حداکثر ظرفیت میرسد، به صورت طبیعی «بچه» میدهند تا یک کلنی جدید شکل گیرد. اما در زنبورداری حرفهای، این کار باید تحت مدیریت زنبوردار انجام شود.
هدف از بچه گیری:
- افزایش تعداد کلنیها
- جلوگیری از بچه دهی طبیعی (که باعث افت تولید عسل میشود)
- جلوگیری از شلوغی بیش از حد کندو
- کنترل سن ملکهها
- رونق اقتصادی زنبورداری با حداقل هزینه
چرا بچه گیری مهم است؟
نادیده گرفتن بچه گیری یکی از بزرگترین اشتباهات زنبورداران است. اگر این کار مدیریت نشود:
- کندوی قوی ناگهان نصف میشود
- تولید عسل شدیداً کم میشود
- ملکه پیر باقی میماند
- زنبورهای کارگر برای ساخت ملکهی جدید انرژی زیادی مصرف میکنند
- زنبورستان بینظم و بازده پایین میشود
در مقابل، با بچه گیری اصولی:
- میتوانید جمعیتهای قوی را کنترل کنید
- عسل بیشتری برداشت کنید
- کلنیهای جوان و قوی بسازید
- ملکههای باکیفیت داشته باشید
- زنبورستان را توسعه دهید و درآمدتان را چند برابر کنید
بهترین زمان بچه گیری
بچه گیری باید در زمانی انجام شود که:
- جمعیت کندو به اوج رسیده
- شهد و گرده کافی در طبیعت وجود دارد
- زنبورها در حال فعالیت شدید هستند
- هوا پایدار و رو به گرم شدن است
بهترین زمان بسته به منطقه فرق دارد، اما معمولاً:
بین نیمه فروردین تا اواخر اردیبهشت
- بهترین شرایط رشد نوزادان
- بیشترین تعداد زنبور جوان
- ملکههای آماده تخمگذاری
- وفور شهد و گرده
تأخیر در بچهگیری = افزایش احتمال بچهدهی طبیعی و کاهش تولید.
انواع روشهای بچه گیری
1. بچه گیری طبیعی
در این روش، زنبوردار اجازه میدهد کندو خودش بچه بدهد و دسته زنبورها از کندو خارج شده و روی درخت یا تیر برق جمع میشوند.
این روش برای زنبورداری حرفهای توصیه نمیشود چون:
- کنترل ندارد
- نصف جمعیت از دست میرود
- تولید عسل کم میشود
- احتمال گم شدن بچه زیاد است
- ملکه ممکن است پیر باشد
فقط زنبورداران مبتدی که دنبال کمترین دخالت هستند از این روش استفاده میکنند.
2. بچه گیری مصنوعی ساده
متداولترین روش در بین زنبورداران کشور.
مرحلهها:
- انتخاب کندوی قوی
- برداشتن ۲–۳ قاب نوزاد + جمعیت
- برداشتن یک قاب عسل
- انتقال به کندوی جدید
- قراردادن ۱–۲ قاب موم خشک
- تغذیه با شربت
اگر ملکه را منتقل نکنی، کلنی جدید خودش ملکه میسازد.
مزایا:
- ساده
- سریع
- مناسب تازهکارها
معایب:
- کندوی مادر ضعیف میشود
- ساخت ملکه جدید زمانبر است
- ملکه تولید شده بسیار بی کیفیت است
- اگر منابع کم باشد، بچه ضعیف رشد میکند
3. بچه گیری با روش پرواز (جابجایی کندو)
این روش از رفتار طبیعی زنبورها استفاده میکند.
مراحل:
- کندوی جدید را دقیقاً جای کندوی اولیه بگذار
- کندوی اولیه را یک متر یا بیشتر جابجا کن
- ملکه اصلی داخل کندوی جدید بگذار
- زنبورهای پروازگر به جای قبلی میآیند و وارد کندوی جدید میشوند
- جمعیت بچه جدید خیلی سریع زیاد میشود
- به کندو اولیه که دارای جمعیت پرستار است ملکه جوان معرفی کن
مزایا:
- تشکیل بچه بسیار قوی
- حداقل دخالت
- بدون نیاز به برداشتن قاب زیاد
- مناسب تولید ملکه
معایب:
- کندوی مادر ضعیف میشود
- نیاز به نظم و دقت در جابجایی
4. بچهگیری با ملکه آماده
در این روش، ملکه جدید از قبل پرورشیافته و آماده جفتگیری یا تخمگذاری است.
مراحل:
- انتخاب کندوی قوی
- برداشتن ۲–۳ قاب نوزاد
- برداشتن یک قاب عسل
- تشکیل کندوی جدید
- معرفی ملکه جدید
- تغذیه و کنترل
مزایا:
- رشد سریع
- کاهش استرس کلنی
- عدم نیاز به ساخت سلول ملکه
- ریسک کمتر
این روش برای زنبورداران نسبتاً حرفهای عالی است.
5. بچه گیری تقسیم مساوی
در این روش، جمعیت یک کندو دقیقاً به دو بخش مساوی تقسیم میشود.
مراحل:
- قابهای نوزاد، عسل، گرده و موم خشک را نصف کن
- زنبورهای جمعیت را نصف کن
- یک طرف ملکه مادر میماند
- طرف دیگر ملکه جدید معرفی گردد
مزایا:
- کنترل قوی
- مدیریت جمعیت
- مناسب زنبورستانهای بزرگ
معایب:
- نیاز به تجربه
- دقت بسیار بالا
- احتمال افت تولید عسل
بهترین روش بچهگیری کدام است؟
جواب کوتاه:
برای ۷۰٪ زنبورداران، بهترین روش = بچهگیری با ملکه آماده + برداشتن ۲–۳ قاب نوزاد
چرا؟
- سرعت رشد بالاست
- نیاز به تجربه زیاد ندارد
- بازده برداشت عسل کم نمیشود
- جمعیت مادر خیلی ضعیف نمیشود
- ملکه خوب تضمین شده است
- ریسک ازدحام و بچهدهی طبیعی کم میشود
آموزش قدمبهقدم بهترین روش بچه گیری (روش پیشنهادی)
در این قسمت، کاملترین روش را با جزئیات دقیق مینویسم، همانطور که یک استاد به شاگردش یاد میدهد.
مرحله ۱: انتخاب کندو
یک کندوی استاندارد برای بچهگیری باید این ویژگیها را داشته باشد:
- ۷ تا ۱۰ قاب نوزاد
- جمعیت پروازگر زیاد
- ۳ تا ۴ قاب سرپُر از عسل
- ملکه جوان و پر تخم
- نبودن نشانههای بیماری
مرحله ۲: آماده کردن کندوی جدید
قابهای لازم:
- ۲ قاب نوزاد سربسته
- ۱ قاب نوزاد باز
- ۱ قاب عسل
- ۱ قاب گرده (اگر موجود باشد)
- ۱ یا ۲ قاب موم خشک یا موم آجدار
مرحله ۳: انتقال قابها
قابها را همراه با زنبورهای روی آنها منتقل کن.
نکته مهم:
- قاب نوزاد باز یکروزه بسیار مهم است
- قاب نوزاد سربسته باعث رشد سریع جمعیت میشود
- قاب عسل تضمینکننده شروع خوب کلنی است
مرحله ۴: معرفی ملکه
ملکه جوان و ترجیحا جفت خورده آماده داشته باشید:
- قفس ملکه را بدون بازکردن درب، داخل کندو آویزان کنید
- بعد از ۲۴ ساعت چک کنید
- اگر آرام بود، قفس را باز کنید
- طی چند روز بعد بازدید کنید
مرحله ۵: تغذیه
شربت ۲ به ۱ یا ۱ به ۱ برای رشد سریع بچه لازم است.
این راز را همیشه یادت باشد:
هیچ بچه گیری موفقی بدون تغذیه مداوم حداقل ۲۰ روز اول امکان ندارد.
مرحله ۶: کنترل ۷ روزه
پس از یک هفته:
- تخمگذاری باید شروع شده باشد
- زنبورها باید آرام باشند
- جمعیت باید نشانه رشد داشته باشد
اگر آشفته بودند:
ملکه را قبول نکردهاند → علت را بررسی کنید.
نکات طلایی بچه گیری که اکثر زنبورداران نمیدانند
- قابهای نوزاد باز مهمترین عامل موفقیت هستند
- بچه گیری در روزهای سرد یا بادی ممنوع
- کندوی مادر باید حداقل ۵ قاب نوزاد بعد از بچهگیری داشته باشد
- همیشه کندوی مادر را در همان روز تغذیه کن
- کندوی بچه در ابتدا «سایهدار» بهتر رشد میکند
- اگر از کندو ضعیف بچه گیری کردید ، بچه هم ضعیف میشود
- بچهگیری در زمان شهد فراوان بهترین نتیجه را میدهد
امیدوارم همیشه زنبورستانی قدرتمند و سالم داشته باشی, همچنین میتونید با گذروندن دوره های آموزشی مقدماتی و تخصصی زنبورداری بصورت غیرحضوری به دانش و تجربیات مفید کاریتون بیفزایید. از اینجا لیست دوره های آموزشی مارو بینید و ثبت نام کنید
پیج اینستاگرام زنبورداری عصمتی نیا
موفق و پرتولید باشی, محمد عصمتی نیا